Όσο θυμάμαι την ζωή μου, από τα μέσα της δεκαετίας του '70 που τελειώσαμε με την χούντα, ως τέλος της δεκαετίας του 2010, κάθε χρονιά ήταν καλύτερη από την προηγούμενη. Ήταν μια συνεχής άνοδος της "ποιότητας ζωής", θες του βιοτικού επιπέδου, θες της εξέλιξης των ηθών, θες του πολιτικού κοινωνικού κλίματος, ακόμα και της προσωπικής ζωής. Ήταν το αποτέλεσμα διαφόρων γεγονότων και εξελίξεων στον περιβάλλοντα χώρο και μέσα μου. Την ίδια αίσθηση με μένα έχουν και πολλοί άλλοι με τους οποίους έχω συζητήσει. Και δεν είναι θέμα ηλικίας αυτή η αίσθηση, όσο κι αν κι η ηλικία παίζει τον ρόλο της. Πρόκειται για μια εντύπωση που προκύπτει σε όλες τις ηλικίες, όσων έχω μιλήσει και βρήκα να έχουν παρόμοια αίσθηση. Εξάλλου και οι αντικειμενικοί δείκτες που μετρούν στοιχεία της ποιότητας ζωής (οικονομία, εκπαίδευση, εισόδημα, ελευθερία κτλ) το ίδιο δείχνουν, με την ίδια αίσθηση συμφωνούν. Πρόκειται για ένα γενικό αίσθημα συνεχούς "ανόδου" προς κάποιο απροσδιόριστο όριο που έλεγες πως δεν θα τελειώσει ποτέ, θα σταματήσει μόνο με το βιολογικό τέλος μας.
Ώσπου ήρθαν τα τελευταία χρόνια, ειδικά από το 2011 μέχρι και τώρα, όπου κάθε χρονιά είναι και χειρότερη. Επαναλαμβάνω ότι δεν είναι θέμα εξαρτώμενο από την ηλικία. Αυτός ο παράγοντας είναι δεδομένος, αλλά εκείνα που παίζουν ρόλο για την δημιουργία της αίσθησης ότι όλα χειροτερεύουν είναι το διεθνές κλίμα, οι τοπική δική μας εθνική κατάπτωση, αλλά, και πράγματα του στενότερου περιβάλλοντος, είτε του δικού μου είτε των συνομιλητών μου. Τα κλειστά μαγαζιά που έχουν γεμίσει τους δρόμους, τα ανοιχτά μαγαζιά που είναι άδεια από πελάτες (πλην σουπερμάρκετ και φαγάδικων), η ανεργία ή υποεργασία (με εξευτελιστικές αποδοχές) που είναι πια συνηθισμένη, η μιζέρια σε όλους τους επίσημους δείκτες (από ΑΕΠ μέχρι Δείκτη ελευθερίας του τύπου) και ένα σωρό άλλοι παράγοντες που μεταξύ τους αλληλοσυμπληρώνονται και επηρεάζει ο ένας τον άλλον, δημιουργούν αυτή την αίσθηση ότι τα πράγματα πάνε κάθε χρόνο και χειρότερα.
Δεν έχω μαγική συνταγή για την αλλαγή της κατάστασης. Προσωπικά πιστεύω ότι η κυβερνητική αλλαγή είναι ουσιαστικό στοιχείο εκ των ων ουκ άνευ, αλλά, ξέρω ότι δεν συμμερίζονται όλοι την άποψή μου. Άλλοι βρίσκουν το κρίσιμο σημείο που πρέπει να αλλάξει σε νοοτροπίες βαθύτερα ριζωμένες, σε θέματα DNA, θρησκείας, ιστορίας κτλ. κι άλλοι προτείνουν σαν μόνη λύση την φυγή.
Ένα είναι βέβαιο, αυτή η πορεία πρέπει να αντιστραφεί αν δεν θέλουμε η Ελλάδα (το νεοελληνικό κράτος δηλαδή) και οι Έλληνες να βυθιστούμε, με επιταχυνόμενο ρυθμό, σε έναν αδιέξοδο δρόμο οικονομικής φτώχειας και πνευματικής μιζέριας. Όποιες κι αν είναι οι εκτιμήσεις του καθενός για το τί μας οδήγησε εδώ, πρέπει επειγόντως να συμφωνήσουμε στο πώς θα ξεφύγουμε από την μέγγενη που μας τραβά προς τα κάτω. Ας είναι οι εκλογές του 2023 ένα ουσιαστικό βήμα για την αντιστροφή αυτής της πορείας. Ας τελειώσουμε οριστικά με τα μνημόνια και τις ουρές τους, δηλαδή με όσα επέφεραν στον δημόσιο αλλά και στον ιδιωτικό μας βίο. Ας γυρίσουμε σελίδα.
